Midyat’ın Görülmesi Gereken Tarihi Yerleri

Midyat Kent Müzesi

Midyat’ta Ulu Cami mevkiinde bulunan Midyat Kent Müzesi, merkeze 4 km uzaklıktadır. Ulaşım, Cumhuriyet Bulvarı üzerinden sağlanmaktadır. Merkezden taksiler ile ulaşım da rahattır.

Midyat tarihi ve kültürünü daha yakından tanımak için ziyaret edilmesi gereken yerlerden biri olan Midyat Kent Müzesi, eskiden harabe halinde olan ve belediye tarafından onarılan tarihi bir hanın içerisinde hizmet vermektedir.

Antika ve tarih meraklılarının ilgisini çeken müzede; tarih boyunca Midyat’ta hüküm sürmüş Sümerler, Araplar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar ve Türk medeniyetlere ait izlerin sergilendiği ve aynı zamanda antika dükkanları ile halı, kilim dükkanlarının da bulunduğu ilgi çekici bir yerdir.

Midyat Kent Müzesi, Pazartesi günleri hariç 08:00 ile 17:00 saatleri arasında ziyarete açıktır.

Giriş ücreti kişi başı 5 TL’dir.

Midyat Konuk Evi

Akçakaya mevkiinde bulunan Midyat Konuk Evi, merkeze 2 km uzaklıktadır. Ulaşım, 126. Sokak üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu ile yürüyerek ve taksi ile ulaşım rahattır.

Sıla ve Hercai dizilerinin çekildiği konak olarak Türkiye’nin dört bir yanından ziyaretçi ağırlayan Midyat Konuk Evi, belediye tarafından işletilmektedir. Üç katlı tarihi bir konakta bulunan konuk evi, Mardin’de taş içliğinin etkileyici örneklerinden biridir.

Giriş katında, hediyelik eşyalar satın alabileceğiniz bir dükkan ve bir kafe hizmet vermektedir. En üst katı da seyre doyulmaz manzarası ile oldukça etkileyicidir.

Haftanın her günü 08:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.

Midyat Konuk Evi’ne giriş ücreti kişi başı 5 TL’dir.

Kültür Evi

Ulu Cami mevkiinde bulunan Kültür Evi, merkeze 4 km uzaklıktadır. Ulaşım, D-380 ve İskenderun Caddesi üzerinden sağlanmaktadır.

Kültür Evi, farklı medeniyet ve kültürlerin bir arada kardeşçe yaşadıkları Midyat tarihine ışık tutan ve görülmesi gereken bir yerdir. Mimari olarak oldukça etkileyici olan kültür evi, özellikle tarih ve fotoğraf meraklılarının ilgisini çekmektedir.

Kültür evinin içerisinde çalan türküler, alt katında sergilenen eserler, terasının manzaraları, halı dokumaları, eski fotoğraflar, bodrum katındaki mağara ve eski bir Midyat evini canlandırması ile Midyat tarihini yakından deneyimlemek için ziyaret edilebilir. İçerisinde, ünlü sanatçıların halı dokuma portreleri de mutlaka görülmelidir.

Haftanın her günü 08:00-17:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.

Midyat Kültür Evi, belediye tarafından işletilmektedir ve giriş ücreti 5 TL’dir.

Tarihi Midyat Evleri

Midyat’ın dar sokaklarını süsleyen tarihi Midyat evleri, Midyat tarihine ışık tutan görüntüleri ile keşfedilmeye değer manzaralar sunmaktadır.

Binlerce yıldır Anadolu’ya farklı kültür ve dinlerden insanlar yerleşmiş ve bir arada yaşamıştır. Farklı dinlerin kültürel bir mozaiğine ev sahipliği yapan Midyat’ta bu mozaiğin öne çıkan kısmı ise tarihi Midyat evleridir. Her yıl binlerce yerli ve yabancı ziyaretçi ağırlayan Midyat evleri, dikkat çekici mimarilere ve tarihi geçmişe sahiptir.

Doğu’nun otantik atmosferini hissettiren tarihi Midyat evleri, bölgenin iklim şartlarına uygun olarak taş ustalarının ustalıkla inşa ettikleri evlerdir ve günümüze kadar korunmayı başarmıştır. Pek çoğu, doğal dokusunu koruyarak Mardin’in kültür turizmi açısından önemli bir yere sahiptir.

Avlu, teras, balkon, ahır, kiler, eyvan, servis odası, banyo, mutfak, tuvalet gibi çok amaçlı bölümler ve ara bölümlerden oluşan tarihi Midyat evlerinin bazıları, günümüzde Midyat belediyesi tarafından işletilmektedir ve ziyaretçi kabul etmektedir. Diğerleri, taş ustalığının güzel örnekleri olarak Midyat sokaklarında dışarıdan görülebilir.

Meryem Ana Kilisesi

Anıtlı Köyü’nde bulunan Meryem Ana Kilisesi, merkeze 23 km uzaklıktadır. Ulaşım, Midyat Nusaybin Yolu üzerinden sağlanmaktadır.

Günümüzde bile Süryani nüfusunun ağırlıkta olduğu Anıtlı Köyü, bir Hristiyan köyüdür. Farklı kaynaklar, köydeki bu kilisenin 6.yüzyıl civarında inşa edildiğini göstermektedir. Yüzyıllar boyunca bölgede önemli bir din merkezi olan Meryem Ana Kulesi, eşsiz kare kubbesi ve huzurlu atmosferi ile görülmeye değerdir.

Midyat’ta popüler turistik rotalardan uzakta olmasına rağmen Turabdin Platosu’ndaki kilise mimarisinin en güzel örneği kabul edilmektedir.

Meryem Ana Kilisesi, haftanın her günü ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.

Mor Gabriel Manastırı

Midyat ilçesinde Güngören mevkiinde bulunan Mor Gabriel Manastırı, merkeze 22 km uzaklıktadır. Ulaşım, Mardin Şırnak Yolu ve D-380 üzerinden sağlanmaktadır.

Dünyanın en eski Süryani manastırı olan Mor Gabriel Manastırı, 1500 yılı aşan tarihi, sessiz ve sakin ortamı ve tarihi atmosferi ile Midyat’ta mutlaka görülmesi gereken bir yerdir.

397 yılında bir rüya üzerine inşa edilen Mor Gabriel Manastırı, Süryani Ortodoks Hristiyan cemaatinin hala kalbidir. Günümüzde, bölgede kalan Süryani nüfusu ise 3000 civarındadır.

Hala aktif olarak kullanılan bir manastır olan Mor Gabriel’de, günümüzde hala 50-60 kişi yaşamaktadır. İçinde ziyaret edebileceğiniz 3-4 farklı tarihi mekan bulunmaktadır ve gerisi günlük yaşam alanlarıdır. Bu tarihi mekanların her biri, farklı dönemlerden izler taşımaktadır.

Manastırın ana kilisesi en eski yapıdır. Kilisenin içinde 4.yüzyılda Sivas’ta katledilen azizlerin kemikleri ve yine 4.yüzyılda Perslerin katlettiği bir metropolitin mezarı da bulunmaktadır. Mezarlık bölümünde Mor Samuel ve manastıra ismini veren Mor Gabriel’in mezarları da ziyaret edilebilir.

Haftanın her günü ziyarete açık olan manastır, 09:00 ile 16:30 arasında ziyaret edilebilir.

Mor Gabriel Manastırı’na giriş ücreti kişi başı 5 TL’dir.

Mor Abraham Habel Manastırı

Midyat ilçesinde Güngören mevkiinde bulunan Mor Abraham Habel Manastırı, merkeze 22 km uzaklıktadır. Ulaşım, Mardin Şırnak Yolu ve D-380 üzerinden sağlanmaktadır.

Tur Abdin Platosu’nda bulunan manastırlardan biri olan Mor Abraham Habel Manastırı, Süryaniler için Anadolu’da önemli inanç merkezlerinden biridir. Türkiye ve dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçileri ağırlayan manastır, tarihi ve kültürel bir mirasın simgesi olarak görülmeye değerdir.

Mor Abraham Habel Manastırı, haftanın her günü ziyarete açıktır.

Cevat Paşa Cami

Midyat ilçe merkezinde Gölcük Mahallesi’nde bulunan Cevat Paşa Cami’ye ulaşım D-380 üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu ile yürüyerek ve taksi ile ulaşım da rahattır.

Ulu Cami olarak da bilinen Cevat Paşa Cami, Artuklular döneminde Midyat taşı kullanılarak yapılmıştır. I. Dünya Savaşı’nda cephelerde görev yapan Cevat Paşa’nın adını taşımaktadır. Kubbesine bakıldığında, kiliseden camiye dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır.

Tarihi dokusu ile ilgili çekici, huzur veren bir cami olan Cevat Paşa Cami, aynı zamanda Mardin şehir genelinde ilk ve en büyük İslam yapısı olması ile de dikkat çekicidir. Kubbesi, bölgenin tamamına hakim olacak şekilde yayılmıştır. Silindirik minaresi ve üzerinde yer alan su damlası ve diğer geometrik şekiller de ilgi çekicidir. Ayrıca, içerisinde Hz. Muhammed’in sakalı da bulunmaktadır.

Cevat Paşa Cami, günümüzde hala ziyarete açıktır.

Girişler ücretsizdir.

İzozoel Kilisesi

Altıntaş Köyü’nde bulunan İzozoel Kilisesi, ilçe merkezine 21 km uzaklıktadır. Ulaşım, Dargeçit Midyat Yolu üzerinden sağlanmaktadır.

6. yüzyılın başlarında, köyün en yüksek noktasında inşa edilen kilise, taş işçiliği ve işlemeciliğinin etkileyici bir örneği olan çan kulesi, iç mekanı ve tarihi cazibesi ile görülmeye değerdir.

İzozoel Kilisesi, günümüzde hala ibadete ve ziyarete açıktır.

Girişler ücretsizdir.

Midyat Zaz

İlçede İzbırak mevkiinde bulunan Midyat Zaz, merkeze 20 km uzaklıktadır. Ulaşım, Dargeçit Midyat Yolu üzerinden sağlanmaktadır.

Eskiden Zaz Köyü ve günümüzde İzbırak Köyü olarak bilinen bu köy, bugüne kadar çeşitli dizilerin de çekildiği tarihi bir Süryani köydür. Türkçe, Kürtçe ve Süryanice çeşitli isimleri vardır.

Köyün meydanında tarihi bir kilise vardır ve kilisenin tarihi 1500’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Kilise, bugün hala aktif olarak kullanımdadır. Köyün sokaklarını süsleyen ve taş işçiliği ile yapılmış evler de tarih meraklılarının ilgisini çekmektedir.

Mor Sobo Kilisesi

Midyat’ta Anıtlı Köyü’nde bulunan Mor Sobo Kilisesi, merkeze 35 km uzaklıktadır. Ulaşım, Dargeçit Midyat Yolu üzerinden sağlanmaktadır.

Köyün merkezinde bulunan Mor Sobo Kilisesi, 900 yıl boyunca metropolik bir merkez olarak kullanılmıştır. Bir bilim merkezi olan ve o yıllarda Ortadoğu’dan gelen öğrenciler için bir eğitim merkezi olan kilise, günümüzde hala kullanılmaktadır.

Mor Sobo Kilisesi’ne gidildiğinde, aynı köyde bulunan Mor Gabriel Manastırı, Meryem Ana Kilisesi ve Artuklulardan kalma tarihi kalıntılar da ziyaret edilebilir.

Deyrulzafaran Manastırı

Eskikale mevkiinde bulunan Deyrulzafaran Manastırı, merkeze 70 km uzaklıktadır. Ulaşım, D-380 üzerinden sağlanmaktadır.

Günümüzde hala aktif olarak kullanılan Deyrulzafaran Manastırı, savaşlara ve yıkımlara direnmiş canlı bir tanıktır. Doğudaki dağlara yaslanan bu devasa yapının girişi, muhteşem bir etki bırakmaktadır.

Güneşe tapınmanın yapıldığı eski bir yapının üzerine yapılan manastır, 5.yüzyılda inşa edilmiştir. Mimarisinin yanında, Süryani kilisesinin önemli merkezlerinden biri olması ile de dikkat çekmektedir. 1932 yılına kadar 650 yıl boyunca Süryani-Ortodoks patriklerinin yaşadığı yerdi. Farklı dönemlerde yapılan eklentilerle, 18.yüzyılda bugünkü haline kavuşmuştur.

Şirin bir dağın yamacında, Mardin Ovası’na hakim bir noktada oldukça etkileyici manzaraları ve tarih kokan atmosferi ile Deyrulzafaran Manastırı, Midyat ziyaretinde mutlaka görülmesi gereken yapılar arasındadır. Manastırdaki güneş tapınağı da görülmeye değerdir. Manastırın girişinde, ziyaretçiler için kafeterya ve hediyelik eşya mağazası da bulunmaktadır.

Deyrulzafaran Manastırı, gruplar halinde ve rehber eşliğinde ziyaretçi almaktadır.

Girişler kişi başı 5-10 TL civarındadır.

Midyat Mağaraları

Midyat ilçe merkezinde Akçakaya mevkiinde bulunan Midyat Mağaraları, merkeze 500 metre uzaklıktadır. Ulaşım, D-380 ve Şen Caddesi üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu ile yürüyerek ve taksi ile ulaşım da rahattır.

Anadolu’nun bu bölgesinde Asurlular ve Komuklar uzun yıllar savaşmış ve şehrin altında bulunan mağaralar sığınak olarak kullanılmıştır. 8 bin yıllık tarihi ile bu mağaralar, günümüzde bir ziyaretçi merkezi olarak hizmet vermektedir.

Birbiriyle bağlantılı olan bu mağaraların içerisinde çeşitli yaşam alanları görülebilir. Dış kısmında kafe ve hediyelik eşya dükkanları bulunmaktadır.

Midyat Mağaraları, haftanın her günü ziyarete açıktır ve giriş ücretsizdir.

Mor Barsavmo Kilisesi

Işıklar mevkiinde bulunan Mor Barsavmo Kilisesi’ne ulaşım D-380 üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu ile yürüyerek ve taksi ile ulaşım da rahattır.

Tarihi 4.yüzyıla kadar uzanan manastırın avlu kısmı ve çatı katı ziyarete açıktır. Bazı odaları günlük kullanım için ayrılmıştır. İbadetin hala aktif olarak devam ettiği Mor Barsavmo Kilisesi, öğrencilerin eğitim almak için kullanmaya devam ettikleri bir merkezdir. Ortaçağ Dönemi’nde, Süryanilerin bu bölgedeki en büyük manastırı olmuştur.

Midyat’ın dar sokaklarında yürüyerek ulaşabileceğiniz manastır, rehberler eşliğinde gezilerek tarihi hakkında detaylı bilgi sahibi olunabilir.

Süryani tarihinin önemli eserlerinin üretildiği Mor Barsavmo Kilisesi; iç avlusu, balkonu ve mimari yapısı ile dikkat çeken, görülmeye değer bir tarihi yapıdır.

Kilise, haftanın her günü izin alınarak ziyaret edilebilmektedir.

Girişler ücretsizdir.

Bethil Kilisesi

Akçakaya Mahallesi’ne bulunan Bethil Kilisesi, merkeze 1 km uzaklıktadır. Ulaşım, Batman Mardin Yolu ve Eski Kışla Caddesi üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu ile yürüyerek ve taksi ile ulaşım da rahattır.

Bir Süryani Protestan kilisesi olan Bethil Kilisesi; iç avlusu, giriş kapısı, taş işçiliği, süslemeleri, kilisenin bulunduğu sokaktaki tarihi evleri ile görülmeye değerdir.

Kilise, izin alınarak ziyaret edilmektedir ve girişler ücretsizdir.

Mor Şarbel Kilisesi

Akçakaya Mahallesi’ne bulunan Mor Şarbel Kilisesi, merkeze 1 km uzaklıktadır. Ulaşım, 126. Sokak üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu ile yürüyerek ve taksi ile ulaşım da rahattır.

Midyat’ın göz alıcı kiliselerinden biri olan Mor Şarbel Kilisesi, aynı zamanda şehrin en son inşa edilen kilisesidir. 20.yüzyılda inşa edilen bu metropolitik kilise, günümüzde Hristiyan cemaatine hala hizmet vermektedir. Mimarisi, otantik tarihi dokusu ve iç mekanı ile görülmeye değer bir kilisedir.

Mor Şarbel Kilisesi, izin alınarak ziyaret edilmektedir ve giriş için ücret talep edilmemektedir.

Mor Ahısnoya Kilisesi

Işıklar Mahallesi’nde bulunan Mor Ahısnoya Kilisesi, merkeze 1 km uzaklıktadır. Ulaşım, Gölbaşı Caddesi üzerinden sağlanmaktadır. Yürüyerek ve taksi ile ulaşım da kolaydır.

Süryanilerin dünya üzerindeki ilk ibadet yerlerinden biri olan Mor Ahısnoya Kilisesi; iç avlusu, mimarisi, taş işçiliği, bahçesindeki renkli çiçekleri ve otantik atmosferi ile görülmeye değerdir.

Mor Ahısnoya Kilisesi, izin alınarak ziyaret edilmektedir ve girişler ücretsizdir.

Mor Hadbşabo Kilisesi

Gülgöze Köyü’nde bulunan Mor Hadbşabo Kilisesi, merkeze 12 km uzaklıktadır. Ulaşım, Manastır Caddesi üzerinden sağlanmaktadır.

1700 yıllık tarihi ile Mardin’in en eski kiliselerinden biri olan Mor Hadbşabo Kilisesi, Mor Gabriel’den sonra bölgede Süryanilerin en çok ziyaret ettiği kilisedir. Kilisenin papazı bulunmadığından, kilisenin anahtarı Gülten Akbulut’ta bulunmaktadır.

500’lü yıllarda Bizanslılar döneminde inşa edilen kilise, iç mekanı ile oldukça etkileyicidir. Bir tepe üzerinde kurulu olan kilise, ayin zamanlarında ve ziyaretçi geldiğinde açılmaktadır.

Mor Hadbşabo Kilisesi, haftanın her günü ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.

Mort Şmuni Kilisesi

Işıklar Mahallesi’nde bulunan Mort Şmuni Kilisesi, merkeze 500 metre uzaklıktadır. Ulaşım, D-380 üzerinden sağlanmaktadır. Yürüyerek ve taksiyle ulaşım da kolaydır.

1229 yılında inşa edilen ve asırlardır ayakta kalmayı başaran bir Süryani kilisesi olan Mort Şmuni, bir kutsal mekan olmasının dışında mimarisi ile de etkileyicidir. Son olarak 2005 yılında restore edilmiş ve çeşitli eklemeler yapılmıştır.

Kilisenin giriş kapısı kuzey tarafındadır. Giriş kapısı ile girilen terasın doğu kısmında bir mezarlık bölümü ve kitabe bulunmaktadır. Alt terasında da çeşitli mekanlar bulunmaktadır. Burada, meleğin tasvir edildiği damla motifli kitabe de oldukça etkileyicidir.

Ana kilise bölümündeki ahşap tekniği kullanılarak yapılan mihrap yeri ve çan kulesi de görülmeye değerdir.

Mort Şmuni Kilisesi, ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.

Mor Estefanos Kilisesi

Güngören Köyü’nde bulunan Mor Estefanos Kilisesi, merkeze 25 km uzaklıktadır. Ulaşım, D-380 üzerinden sağlanmaktadır.

19.yüzyılda inşa edilen bir Süryani kilisesi olan Mor Estefanos Kilisesi, zarif iç mekanı ile Midyat’ta görülmeye değer kiliselerden biridir. Tur Abdin bölgesindeki diğer kiliselerle birlikte ziyaret edilebilir.

Mor Loozor Manastırı

Mercimekli Köyü’nde bulunan Mor Loozor Manastırı, merkeze 10 km uzaklıktadır. Ulaşım, D-380 Karayolu üzerinden sağlanmaktadır.

Eskiden Habsus olarak bilinen bölgede bir tepenin üzerinde yer alan eski bir Süryani manastırı olan Mor Loozor, bir Zerdüşt tapınağının kalıntıları üzerine 500’lü yıllarda inşa edilmiştir. O yıllarda ibadet ve eğitim yeri olan manastır, günümüzde terk edilmiş olsa da ayakta kalmayı başarmıştır.

3 metre yükseklikte kesme taşlı bir duvar ile çevrili olan Mor Loozor Manastırı, Tur Abdin bölgesinde görülmeye değer kiliselerden biridir. Mor Loozor Manastırı, çevresindeki diğer manastırlarda olmayan inziva kulesi ile de dikkat çekicidir.

Mor Loozor Manastırı, haftanın her günü ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.